1. Chuẩn bị môi trường

– Chuẩn bị môi trường thạch (Agar): Các môi trường thạch phổ biến có thể là Nutrient Agar, Sabouraud Dextrose Agar (SDA), hay Thạch MacConkey tuỳ vào loại vi sinh vật cần nuôi cấy.

– Tiệt trùng môi trường: Môi trường cần được hòa tan trong nước và tiệt trùng trong nồi hấp (autoclave) ở 121°C trong khoảng 15-20 phút. Sau khi tiệt trùng, môi trường cần để nguội đến khoảng 45-50°C trước khi đổ vào đĩa Petri, tránh để quá nóng vì có thể làm nứt đĩa và quá lạnh sẽ làm đông môi trường trước khi đổ.

2. Chuẩn bị dụng cụ, vật tư và thiết bị

– Đĩa Petri: Sử dụng đĩa Petri đã tiệt trùng (thường tiệt trùng bằng nồi hấp hoặc từ nhà sản xuất).

– Tủ cấy vô trùng: Nên làm việc trong tủ cấy vi sinh hoặc tủ cấy dòng khí laminar để đảm bảo môi trường và đĩa Petri không bị nhiễm khuẩn trong quá trình đổ.

– Bếp cồn hoặc đèn cồn: Để khử trùng miệng bình chứa môi trường khi cần thiết.

3. Vô trùng khu vực làm việc

– Làm sạch và khử trùng khu vực làm việc: Lau sạch bàn làm việc bằng dung dịch khử trùng như ethanol 70%, đảm bảo không còn bụi bẩn hay vi khuẩn.

– Vô trùng tay: Rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn hoặc đeo găng tay đã tiệt trùng.

– Tủ cấy: Nếu bạn làm việc trong tủ cấy dòng khí, bật đèn UV trước khi thao tác khoảng 15-30 phút để diệt khuẩn trong khu vực làm việc.

4. Quy trình cách đổ môi trường vào đĩa Petri

4.1. Chuẩn bị môi trường

– Lấy bình chứa môi trường (sau khi đã tiệt trùng) ra khỏi nồi hấp. Kiểm tra xem môi trường đã nguội đến 45-50°C bằng cách cảm nhận bằng tay hoặc sử dụng nhiệt kế.

– Khử trùng miệng bình chứa môi trường bằng cách hơ qua ngọn lửa đèn cồn trước khi đổ để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn từ không khí.

4.2. Cách đổ môi trường vào đĩa Petri

– Mở đĩa Petri: Nhẹ nhàng mở nắp đĩa Petri, chỉ mở hẹp nắp vừa đủ để rót môi trường vào nhằm tránh tiếp xúc với không khí quá nhiều.

– Đổ môi trường: Cầm bình chứa nghiêng nhẹ và đổ một lượng khoảng 15-20 ml môi trường (tương đương với khoảng 1/3 chiều cao đĩa Petri) vào mỗi đĩa. Đổ từ từ và cẩn thận để tránh tạo bọt khí.

– Đậy nắp: Sau khi đổ xong, đậy lại nắp đĩa Petri ngay lập tức để tránh tiếp xúc với vi khuẩn từ không khí.

4.3. Loại bỏ bọt khí (nếu có)

Nếu có bọt khí xuất hiện trên bề mặt môi trường, bạn có thể khéo léo hơ nhẹ qua ngọn lửa để loại bỏ chúng. Cẩn thận không để làm cháy môi trường.

5. Để môi trường đông đặc

– Sau khi đổ môi trường xong, để các đĩa Petri trên bàn phẳng và để yên ở nhiệt độ phòng (trong điều kiện vô trùng) trong khoảng 15-30 phút cho đến khi môi trường đông đặc hoàn toàn.

6. Bảo quản và sử dụng

– Sau khi môi trường đã đông đặc, nếu không sử dụng ngay, bạn có thể bọc từng đĩa Petri lại bằng màng bọc nhựa hoặc xếp chúng vào túi nilon tiệt trùng và lưu trữ trong tủ lạnh (4°C) để dùng sau.

– Ghi nhãn: Đừng quên ghi rõ loại môi trường, ngày đổ, và các thông tin cần thiết khác trên mặt đáy của đĩa Petri.

7. Một số lưu ý

– Nhiệt độ môi trường: Đổ môi trường khi nhiệt độ quá cao có thể làm hỏng đĩa Petri (đặc biệt là đĩa nhựa), còn nếu nhiệt độ quá thấp, môi trường sẽ đông đặc quá sớm trước khi bạn kịp đổ hết.

– Số lượng môi trường: Đảm bảo rằng lượng môi trường đủ để tạo lớp thạch đồng đều, nhưng không nên đổ quá dày, tránh lãng phí và tạo môi trường không đồng đều cho vi khuẩn phát triển.

– Vô trùng: Duy trì quy trình vô trùng từ đầu đến cuối để đảm bảo không có sự nhiễm khuẩn trong môi trường.

Với quy trình này, bạn có thể đảm bảo đổ môi trường vào đĩa Petri một cách chính xác và an toàn cho các thí nghiệm vi sinh học.